Tytuł projektu: Zachowanie i udostępnienie zabytku o wyjątkowej wartości artystycznej – zespołu klasztornego pw. św. Józefa w Gdańsku – poprzez prace konserwatorskie i renowację

PROGRAM OPERACYJNY INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO 2014-2020

 PRIORYTET: VIII Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury
DZIAŁANIE: 8.1 Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury.

Kwota dofinansowania: 16 200 609,55 zł (słownie: szesnaście milionów dwieście tysięcy sześćset dziewięć 55/100)

Umowa o dofinansowanie nr POIS.08.01.00-00-1036/16-00 podpisana w Warszawie, dnia 7 kwietnia 2017 roku.

Każdy zabytek ma swoją niepowtarzalną historię. Taką historię posiada także pokarmelicki, o wyjątkowej wartości artystycznej, XV wieczny zespół klasztorny pw. św. Józefa w Gdańsku. Obecnie Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej.

Jednak zabytkowy zespół na tle zabytków miasta Gdańska o wyrazistej, zdecydowanej, silnej i ugruntowanej pozycji na mapie Europy jest mało zauważalny. Jednocześnie miasto wciąż kryje w sobie wiele tajemnic wartych do odkrycia.

Odkrycie, poznanie i zachowanie od zapomnienia jednej z tajemnic wyjątkowego miasta Gdańska, jaką jest niepowtarzalna historia, materialnego świadka wielowiekowych przemian –  zespołu klasztornego pw. św. Józefa, stało się inspiracją dla Ojców Oblatów do podjęcia starań o odnowienie, a w efekcie o udostępnienie jedynych w swoim rodzaju  przestrzeni do nowych funkcji kulturalno-edukacyjnych.

Stąd przedmiotem projektu pt. Zachowanie i udostępnienie zabytku o wyjątkowej wartości artystycznej – zespołu klasztornego pw. św. Józefa w Gdańsku – poprzez prace konserwatorskie i renowację jest renowacja cennego lecz obecnie mało zauważalnego zespołu klasztornego wraz z jego adaptacją na cele kulturalne, w tym rozwój czytelnictwa. Zespół  położony na obszarze uznanym w 1994 roku za Pomnik Historii Państwa Polskiego zdecydowanie swoim wyglądem odstaje od otaczającej przestrzeni zabytkowej. Istotnym jest położenie w obrębie gdańskiego Starego Miasta, w pobliżu jego najważniejszych historycznych zabytków (np. Wielki Młyn, Baszta św. Jacka, kościół św. Katarzyny), a także bliskiej odległości od instytucji kultury (np. Europejskie Centrum Solidarności) oraz centrów komunikacyjnych (Dworzec PKP Gdańsk Główny).

Niezaprzeczalnym atutem zabytkowego zespołu klasztornego jest fakt,  iż jest jednym z niewielu zachowanych na terenie Polski założeń wzniesionych przez Karmelitów Trzewiczkowych, równocześnie należy, obok klasztoru franciszkanów, do jedynych tego typu obiektów istniejących w całości na terenie Gdańska. O jego wyjątkowej wartości artystycznej stanowi także fakt, iż Kościół posiada uznawaną za jedną z najpiękniejszych w Gdańsku fasad gotyckich (elewacja wschodnia kościoła).

Zespół klasztorny jest symbolem przemian architektonicznych, które ukształtowały jego wnętrze na przestrzeni wieków ale nade wszystko jest świadkiem historii, niezwykłego miasta Gdańska. Ponad 1000 letni Gdańsk, co roku odwiedzany przez tysiące turystów, łączy w sobie tradycje kultury wielu narodów. Jest rajem dla miłośników starej architektury.

Można tu w nieskończoność krążyć pośród kamienic i średniowiecznych zabytków. Kościół św. Józefa zasłużył się szczególnie dla sprawy polskiej w Gdańsku, poprzez utrzymanie polskich kazań aż do roku 1939 oraz ścisłych kontaktów z ludnością polską Pomorza Gdańskiego.

Projekt jest zaproszeniem do odkrycia, poznania i zachowania od zapomnienia niepowtarzanego, materialnego świadka wpisanego w historię niezwykłego miasta Gdańska – zespołu klasztornego pw. św. Józefa.

Wieloletnie niedoinwestowanie (przy kapitularzu/refektarzu od czasów II wojny światowej zabytek niszczeje, aktualnie jest prawie w całości nieużytkowany, przy zespole prowadzone były najpilniejsze interwencje) sprawia, iż nie jest w sposób należyty chroniony polski dorobek kulturowy. Potrzeba podjęcia pilnych działań inwestycyjnych aby zachować XV wieczny (gotycki) zabytek, położony na obszarze występowania najciekawszych obiektów gotyku ceglanego w Europie, dla przyszłych pokoleń.

Ideą Projektu jest nie tylko zachowaniu dziedzictwa narodowego ale przede wszystkim przekazanie go, bez uszczerbku, następnym pokoleniom. Kreowanie podstawowych zasad ludzkiej odpowiedzialności. Generowanie pozytywnych walorów ludzkiego zachowania takich jak: odpowiedzialność, troska, tolerancja, pamięć, szacunek i patriotyzm. Wynikają z tego korzyści zarówno społeczne, duchowe jak i ekonomiczne, co jest, bez wątpienia, swoistym fenomenem kulturowym.

Podkreślić należy, że Projekt wydobywa wartości wielowiekowej historii i jedyną, niezwykłą atmosferę historycznego Gdańska.

Jego siłą jest autentyczność, co jest niezwykle ważne, w dobie ogólnoświatowej standaryzacji i unifikacji. Wyremontowany i udostępniony zabytek stanowić będzie ciekawą atrakcję turystyczną.

Badania wykazują wyraźnie, że za każdą złotówką, którą zwiedzający turysta wydaje zwiedzając zabytki, kilka następnych zostaje wydanych w innych instytucjach – restauracjach, hotelach, sklepach, komunikacji, parkingach.

Projekt przyczyni się do wzrostu ekonomicznego w regionie. To jest bezsprzeczny argument przemawiający za jego realizacją.

Dodatkowo badania prowadzone nie tylko w Polsce, ale w wielu innych krajach potwierdzają, że mieszkańcy nawet, jeżeli sami nie biorą czynnego udziału w życiu kulturalnym – chcą na swoim terenie troszczyć się o zabytki i cenny potencjał materialny.

Korzyści ekonomiczne i społeczne dla regionu potwierdza dokument Gdańsk 2030 Plus Strategia Rozwoju Miasta przyjęty uchwałą nr LVII/1327/14 Rady Miasta Gdańska z dnia 25 września 2014 roku oraz służący wdrożeniu strategii w obszarze kultury, oferty spędzania czasu wolnego i turystyki – Program Operacyjny Kultura i Czas Wolny.

W Programie zapisano m.in.: celem Programu jest zmiana postrzegania kultury w perspektywie gospodarczej – kultura ma być nie tylko beneficjentem rozwoju gospodarczego (wsparcie, dotacje, mecenat), ale też aktywnie go współtworzyć poprzez stymulowanie kreatywności, rozwój przemysłów kultury i (…) oferty turystycznej.

Działania przewidziane w Programie Operacyjnym mają na celu zwiększenie udziału mieszkańców w kulturze oraz zaangażowanie ich we współtworzenie kultury w Gdańsku. (…)Zwiększanie uczestnictwa gdańszczan w kulturze jest też stymulowane przez działania rozwijające kompetencje kulturowe i kulturalne, czyli edukację kulturową adresowaną do różnych grup odbiorców.

Projekt będzie miał swój udział w długofalowych korzyściach rozwojowych kulturalnej stolicy Południowego Bałtyku – Gdańsku.

Uwarunkowaniem realizacyjnym jest także miejsce – Polska Północna, nadmorski region turystyczny, obejmujący pobrzeże Morza Bałtyckiego uznawany za jeden z najbardziej atrakcyjnych turystycznie regionów kraju. Z położeniem nadmorskim wiąże się istniejący potencjał rozwojowy w obszarze turystyki na tych terenach, w którym projekt będzie miał swój udział.

+

oprac. 20.03.2017r (admin)